Alle mogelijkheden, beslissingen en resultaten van de bouw van onze passieve energie-plus woning

Maand: mei 2018

BNR Bouwmeesters – nuttige podcast

logo BNRWaar ik veel kennis van op doe is door het luisteren van podcasts. Dat zijn (radio)programma’s die opgenomen zijn en die je met een app of iTunes kan afluisteren op het jouw gewenste moment. Zelf luister ik het altijd bij het woon-werk-verkeer en naar het zwembad. Vooraf wordt het programma naar mijn mobiel gedownload en onderweg luister ik zonder internet-verbinding.

Waar ik veel naar luister is het BNR-programma ‘Bouwmeesters’. dd. Live elke woensdag bespreken ze vooral de innovaties en ontwikkelingen in de bouwwereld. En zo was er begin mei ook een aflevering over Aardgasloze Nieuwbouw. Heel actueel natuurlijk, aangezien de hele nieuwbouwwijk zonder gas wordt aangelegd. Zo hoor je nog eens wat tips en vooral ook achtergronden.

Je hebt triple glas en je hebt triple glas

Hoekje doorgesneden kozijn met triple glasIn het huis komt triple glas. Simpel. Voor een perfecte isolatie.

Maarrrrr, in de glaswereld is glas niet zo maar glas. Er zijn glasaanduidingen zoals 4-sp-4-sp4, 33.1-sp-4-sp-4, veiligheidsglas, NEN-normen etc. En Ug-waarden.

Cijferreeksen

4-sp-4 geeft aan een ruit van 4mm dik, dan een spouw en dan weer 4mm glas.
4-sp-4-sp-4 geeft drie lagen glas van elk 4mm dikte
33.1 is gelaagd glas; 3mm glas + 1 laag folie + 3mm glas. Als het glas breekt dan houdt de folie het glas bij elkaar en valt het niet uiteen in gevaarlijke stukken
44.2 heeft 4mm glas, 2 folielagen en 4mm glas aan elkaar gelijmd. De totale dikte is dan 8.76mm.
33.1-sp-4 is dan een 33.1-veiligsheidsglas van 7mm, dan een spouw en dan gewoon glas van 4mm
33.1-sp-4-sp-4 maakt dan triple glas met aan 1 kant veiligheidsglas
De folielaag is normaliter 0.38mm dik.

Veiligheidsglas

Glas kan op drie onderdelen veilig worden gemaakt.

  • Letselveilig Als het glas breekt,ontstaan er dan gevaarlijke scherven en openingen in het glas? Hierover gaat de NEN3569-norm.
  • Doorvalveilig Hoe sterk is het glas om er niet door heen te kunnen vallen? Het glas mag wel breken maar er mogen geen openingen ontstaan. De term ‘PBV-gelaagd-veiligheidsglas’ wordt hier ook voor gebruikt.
  • Inbraakwerend Hoe lang duurt het voor er een opening in het glas kan worden geforceerd?

Hoe meer folies en glasbladen, hoe sterker het glas. PVB-glas is een taaie doorzichtige kunststof (PVB) folie. De filielaag is 0,38mm dik. PVB-folie is overigens 100% recyclebaar alduis “Vlakglas Recycling Nederland”. PVB = polyvinylbutyral.

Veiligheidsglas heeft ook een aantal klasses:

  • Klasse 1B1 Bescherming tegen vallen nrom NEN-EN12600, de 1xx geeft de impact aan in schaal 1-2-3, xBx geeft de breukwijze aan met A, B en C als mogelijkheid en xx1 geeft de classificatie aan in schaal 1-2-3.
  • Impact niveau; afhankelijk van een valhoogte van een slinger van 50kg
    3 = valhoogte 190mm, overeenkomend met een volwassen die hard tegen het glas duwt of een tegen het glas aan rennend kind
    2 = hoogte 450mm, een volwassenen die tegen een ruit aanloopt (maar niet iemand die geforceerd een poging doet om met kracht door een ruit te lopen) en
    1 = bij valhoogte van 1200mm. voor kritische toepassingen.
    Hoe hoger het nummer hoe zwaarder de test is geweest dus.
  • Breek-types; A = verschillende scheuren met scherpe randen, B= verschillende scheuren maar fragmenten worden bij elkaar gehouden, C= volledig uiteenvallen in zeer kleine stukjes die relatief onschadelijk zijn.
  • Klasse P1A-P8B Bescherming tegen vandalisme en inraak, EN356 variërend van kleinschalige aanvallen tot opzettelijke inbraken

Schematische werking triple glasNormering en eisen

Er is een NEN-norm: NEN3569:2011. Deze norm schrijft voor dat glas in bepaalde gevallen veilig moet zijn tegen stoten en vallen. De NEN-norm is niet verplicht maar wel aan te bevelen. In de beschrijving van de norm gaat men uit van enkel laags en meerlaags glas. En de NEN3569:2011 is zeer recent weer vervangen door NEN3569:2018, gepubliceerd op 01-05-2018. Hoe vers wil je een norm hebben?

“NEN 3569 geeft eisen voor verticaal geplaatst, rondom lijnvormig opgelegd vlakglas, toegepast als bouwproduct voor gebouwen en bouwwerken, om het risico van lichamelijk letsel bij ongevallen door het breken van glas ten gevolge van een stootbelasting door personen te beperken. “. NEN3569:2011 gaf aan dat bij een glashoogte <0,85m (van de stootzijde gerekend vanaf vloer) er minimaal 33.1 glas moet worden toegepast (of 4mm gehard glas bij enkel glas). Bij deurconstructies is de meting voor veiligheidsglas <1,40m gemeten tot onderzijde van het glas.

De NEN3569:2018 is op de volgende punten gewijzigd tov NEN3569:2011

  • aanscherping van de beschrijving van de oplegging van het glas;
  • aanpassing van de definitie ten aanzien van de minimale dagma en naar binnen draaiende delenat;
  • afstemming van de gebruiksfuncties op die functies genoemd in het Bouwbesluit 2012

Maar meer informatie daarover heb ik nog niet kunnen vinden
Er is ook een normcommissie ‘vlakglas’.

Ug-waarde

De U-waarde (Ug is de U-waarde van glas) geeft de isolerende waarde aan. Hoe lager hoe meer isolerend het glas is. Triple glas heeft afhankelijk van het type een Ug van 0,6 a 0,7. Dit wordt gemeten in W/Km², dat betekend hoeveel Watt per vierkante meter glas per graad (temperatuursverschil aan beide kanten van de ruit) verloren gaat. In een eerder artikel heb ik beschreven dat de hoeveelheid W een energiemaat is. Bij een Ug van 0,6 een binnentemperatuur van 21graden en een buitentemperatuur van 15 graden geeft een ruit van 2m² een energieverlies van U=W/Km²; W=U x K x m² = 0,6 x 6 x 2 = 7,2Watt.

Nog even verder rekenend: De gemiddelde temperatuur in NL (zomer en winter, 24u per dag) is volgens https://www.wintergek.nl/data/lijst-gemiddelde-temperatuur-nederland 10,1 graad. Bij een binnentemperatuur van _altijd_ 20 graden – wij hebben nu onze cv staan op 18,5graad -. geeft dat een gemiddeld verschil van 9,9, afgerond 10 graden.

Wij krijgen een glaswand van 7,5m x 2,5m hoog (met wat kozijnen, reken ik even niet mee). Dus het warmte verlies bij 0,6Ug = 0,6 x 10 x 7,5 x 2,5 = 112,5 Watt. (Per jaar is dat 986 kWh). Bij een ruit met Ug=1 is dat al 187,5 Watt.

Voorbeeldhuis met veel glas op zuid en lessenaarsdak

Zo veel te automatiseren

Terwijl de detailontwerpen nog worden gemaakt verdiep ik me alvast in een andere hobby; domotica, de automatisering van het huis. Ik kijk veel youtube voorbeelden, doe zo veel kennis op, bestel wat op ebay, knutsel wat in elkaar en probeer wat uit. Via Arduino en WeMos-mini-computertjes zit ik ondertussen bij IoT, Internet of Things. Dit zijn in principe kleine apparaatjes die slechts een simpele taak doen zoals het meten van de temperatuur of beweging of een knop hebben.

WeMos D1 mini in handpalmArduino en Wemos met WiFi
De Arduino is nog een mini-computer van 8 bij 6 centimeter maar er zijn er veel kleiner. Zo heb ik al een paar WeMos D1 mini’s (3 bij 2 centimeter). Sleutelwoord daarin is een belangrijke chip: de ESP8266. Die kan je programmeren en die kan via Wifi verbinding maken. Er is dan een centraal apparaat in huis, ook weer een Arduino of Raspberry PI 3, welke alle gegevens kan verzamelen en weer dingen kan aansturen. 
Op de WeMos en ook op de ESP8266 kan software worden gezet, vergelijkbaar met Windows op je pc, waarmee je het micro-computertje kan instellen. Naast de standaard Arduino-software zou er ook bijvoorbeeld Mongoose OS op kunnen; gespecialiseerd voor hele kleine en simpele apparaatjes. Als je maar op YouTube blijft klikken kom je vanalles tegen. En de websites zijn vaak ook zeer uitgebreid en vol met uitleg, voorbeelden en forums waar je vragen kan stellen en antwoorden kan vinden. Zie bijvoorbeeld https://mongoose-os.com/  

Nog meer mogelijke apparaatjes
ESP-01, meet slechts 14,5 bij 24,8mm, op 3.3V, en er moet nog een ‘Serial-to-USB-adapter’ bij om hem te programmeren.
ESP-201, ‘breadboard’ friendly ook met Wifi op het board geprint (PCB-antenna = PrintedCircuitBoard)
NodeMCU module v1.0, met micro-usb-aansluiting
Sparkfun ‘Thing’, met een LiPo batterij connector om later een batterij aan te sluiten
WeMos D1 mini (micro-usb en wifi, nieuwe v2.2.0 met ESP-12S chip ipv v2.1.0 ESP-12E/ESP8266 chip)
WeMos D1 mini Lite (met ESP8285 ipv ESP8266 chip, waar meteen al 1MB geheugen in zit, maar zonder de 3MB flash memory voor SPIFFS)
Wemos Lolin32 / LoginD32, met Lipo connector en Bluetooth & WiFi
Op https://openhomeautomation.net/choose-esp8266-module zou je bijvoorbeeld de meest geschikte kunnen uitzoeken.
Een vergelijk van de WeMos-modules mooi uitgelegd op https://www.youtube.com/watch?v=JslhaM5FHZI

SPIFFS = Serial Peripheral Interface Flash File System, om extra geheugen als bestanden te benaderen. Uitleg op https://tttapa.github.io/ESP8266/Chap11%20-%20SPIFFS.html en op Instructables http://www.instructables.com/id/Using-ESP8266-SPIFFS/

Sensoren
Op de apparaatjes zoals de WeMos kan je weer kleine sensors of elektronica ‘plakken’. Je kan een licht-registrerende diode plaatsen (een LDR) of een kaartje met temperatuur en vochtigheidssensor zoals het SHT30-shield (met een nauwkeurigheid van +/- 0.3gr Celcius)  https://www.ebay.com/itm/SHT30-Shield-V2-0-0-I2C-Digital-Temperature-and-Humidity-Sensor-for-D1-Mini/253599989968?_trkparms=aid%3D444000%26algo%3DSOI.DEFAULT%26ao%3D1%26asc%3D50543%26meid%3D8d07034778bc4c41824f7b98986ed58c%26pid%3D100752%26rk%3D2%26rkt%3D3%26sd%3D253268412253%26itm%3D253599989968&_trksid=p2047675.c100752.m1982

Communicatie met basisstation
De communicatie tussen de apparaatjes gaat via berichtenverkeer. Daar is een standaard voor: “mosquitto”, afgekort als MQTT. De sensor stuurt een bericht, bijvoorbeeld “de huidige temperatuur is 21gr Celcius” naar de het centrale apparaat. Daar draait een programma ‘MQTT-server” die het bericht ontvangt en doorstuurt naar elk ander apparaat welke die informatie wil weten.  Of de domotica-software op hetzelfde centrale apparaat kan bepalen dat boven een bepaalde temperatuur de verwarming uit gaat, afhankelijk van tijdstip en aanwezigheid van bewoners. Zoiets.

Super simpele knopjes
ESP8266 met knop in doosje.Tenslotte zijn er zelfs voorbeelden van heeel erg kleine wifi-knopjes, voor de prijs van €5 https://www.youtube.com/watch?v=ImVK5cGVrpQ (erg grappig gemaakt door Bitluni)
Op GitHub (een website met miljoenen open-source-projecten) staat de code https://github.com/bitluni/wifiButton
of
Dit project van Andrew Godwin; een doosje zonder stekkers met twee knoppen! https://www.youtube.com/watch?v=Nt92KNqqbv4. Met een batterij die maanden meegaat.
 * ESP32 op een Adafruit Huz/Zah32 Feather, met een LiPo batterij, een eigen board met wat elektronica en doosje met knoppen en draadjes op connectoren, 
 * door de knop start het apparaatje op, zoekt WiFi verbinding en stuurt een bericht of verbind met een lamp om deze aan/uit te zetten
 * daarna gaat het hele apparaatje weer in een zeer diepe slaap waarbij het bijna geen energie gebruikt. Hierdoor gaat de batterij lang mee.
 * code op GitHub https://github.com/andrewgodwin/arduino-examples/tree/master/wifi-button

Consumentenproducten, dure out-of-the-box-systemen
Daarnaast verdiep ik me ook in de professionele domotica zoals de consumentenprodukten van afstandsbedieningen (denk aan KlikAanKlikUit), Philips Hue lampen, WeMo draadloze schakelaars, via KNX als bedrading door het huis om alle apparaten aan te sturen tot Fibaro als draadloos systeem om lampen etc te beïnvloeden anders dan via de schakelaar.

© 2024 Eco Zonnewoning

Thema gemaakt door Anders NorenBoven ↑